عشق انسانی که در آموزه‌های صوفیه و نیز منتقدان آنها غالباً با تعبیر "عشق مجازی" ظاهر می‌شود، یکی از مواضع غامض و دشوار در عرفان اسلامی است. اهمیت روزبهان در این عرصه، از آنجاست که وی نه تنها از به کاربردن اصطلاح رایج "عشق مجازی" تعمداً امتناع و به‌جای آن از تعبیر "عشق انسانی" استفاده می‌کند، بلکه تجربة عشق انسانی را برای تحقق عشق ربانی اجتناب‌ناپذیر می‌داند. آموزة روزبهان، بالطبع این پرسش‌ را پیش...

مقالة حاضر مفهوم عشق را در دو ساحت متفاوت و متمایز بررسی می کند. عشق از سویی همواره تجربه و مفهومی استعلایی شمرده شده که ثابت است و با حقیقتی فراانسانی نسبت دارد. این گونه خوانش، از نوشته های افلاطون شروع شده است و همچنان ادامه دارد. اما در برابر، نگاهی به عشق وجود دارد که از همان افلاطون تا به امروز، عشق را پدیده ای انسانی، فرهنگی و از همه مهم تر «متنی» می داند. به این تعبیر، عشق درون زبان (یا...

عشق در وجود سعدی به گونه‌ای ریشه دوانده که تمامی ابعاد وجودش را تحت تأثیر قرار داده است. از نظر اوانسان با عشق، این ودیعه الهی، پا به عرصه جهان می‌گذارد و به واسطه‌ی آن از سایر موجودات ممتاز می‌گردد. این عشق با تجربة ازلی دیدار با زیبایی مطلق در جهان مادی به عشقی حسی بدل می‌شود. سعدی این عشق را پایگاه و تکیه‌گاه مسائل انسانی وبه تعبیر دیگر زندگی ساز می داند. امّا این عشق حسی با تمام ویژگی‌هایش ا...

وجود عشق به‌منزلۀ مبنایی برای ازدواج و انتخاب همسر در جامعۀ کنونی ایران اهمیت یافته است. از همین‌رو، این پژوهش با اتخاذ رویکرد کیفی و روش پدیدارشناسی به توصیف چیستی و چگونگی تجربة زیستة عشق ازدواجی در دوران آشنایی تا لحظة عقد از منظر کنش‌گران تازه‌‌ازدواج‌کرده می‌پردازد. جامعۀ مطالعه‌شده شامل شهروندان متأهل شهر اصفهان است که در سال‌های ابتدایی زندگی مشترک‌اند. از طریق نمونه‌گیری هدفمند و با مصا...

ریشة بخش مهمی از ادبیات غنایی خاور میانه را باید در کتب آسمانی عهد عتیق و عهد جدید یافت. از منظر این کتب، خداوند و عشق مساویِ همند و عشق در ذره ذره موجودات عالم گسترش یافته است. در متون اولیة اسلامی محبّت به طور متعادل به عنوان رابطه‌ای دو طرفه میان خدا و بنده وجود داشته است، امّا تجربة عشقی با چنان غلظت که آغازگرِ آن خدا باشد، برگرفته از انجیل است که بعید نیست در قرن دوم هجری با ترجمه شدن متون یون...

عشق، پدیده‌ای روانی و حالتی روحی است که با تجربة شخصی و دریافتی درونی همراه است. وصف عشق و شرح حالات عاشق و معشوق در ادبیات، جلوة خاص و گسترده‌ای دارد. بسامد بالای موضوعات دربارة عشق در فرهنگ و ادب ملل، گویای این ادعا است. در ادبیات ایران زمین نیز شرح و بیان عشق، چه در جلوه‌های گوناگون عشق مجازی و چه در میراث عرفان، در مرتبة ملکوتی عشق انسان به خدا و عشق خدا به انسان، از زیباترین و درخشان‌ترین ...

شعر حاصل از تجربه شعری است در مقام خاطرهای شاعرانه و به مقولهای از سرایندگی گفته میشود که انگیزة آن بازگو کردن سرگذشت و تجربة منتهی تجربه گر، و واکنش او در قبال رویدادی است که شاعر به شخصه با آن درگیر بوده است.. همة امکانات و ابزارهای سازندة شعر، مانند وزن، قافیه، موسیقی کلام، ترجیعبند و تصویرپردازی به تجربة شاعر جان می بخشند و به احساساتی که وی در هنگام تجربة رویداد داشته است، تازگی و عمق می د...

رابطة عقل با عشق در مباحث عرفانی، از دیرباز مورد توجّه عارفان و پژوهشگران عرفان بوده است. این رابطه را می‌توان حاصل اوج­گیری مقابلة تفکّر عرفانی با تفکّر فلسفی، طرد فلسفة مشّاء و نفی تکیه بر عقل در درک حقیقت در قرن پنجم دانست که در شعر عرفانی در قالب استعاره‌های مختلف و به دو صورت تقابل و تداوم مطرح شده است. در برخی موارد عقل به‌عنوان رهزن و حریفِ همیشه سر برافراشته، در مقابل عشق تصویر شده و در برخی...